Hastalıkların teşhisiyle birlikte belirlenen tedavi yöntemleri ve kullanılan ilaçlar insan hayatını kurtarıcı nitelik taşımaktadır. Yeterli destek ve donanım sağlanması takdirinde hastalıkların tedavisi için kullanılan ilaçların tıbbi araştırmaları yapılır.
Amerika Birleşik Devletleri’nin Kentucky Eyaleti’nde bulunan University of Louisville’de öğretim üyesi olarak görev yapan Doç. Dr. Mehmet Akif Eskan sağlanan imkanlar çerçevesinde tarihe geçecek bir buluşa imza attı. Atatürk’ün, ‘’Beni Türk hekimlerine emanet edin!’’ sözünü haklı çıkaran Eskan, tarihe bir Türk doktorun bulduğu ilaç olarak geçecek olan buldu.Bulunan ilaçla diş eti ve çene kemiği dokusunda bulunan kronik iltihabi hastalıkların tedavisinde kullanılacağı ve bunun için yine vücudun salgıladığı bir protein olan ‘Del-1’ kullanılacak. Bunu keşfeden Dr. Eskan’a ABD Sağlık Bakanı 1.8 milyon dolarlık bir bütçe verdi. ABD Sağlık Bakanlığı’nın desteğini alan Dr. Eskan, “İlacın bir yıl içinde kullanıma sunulacağını umuyoruz” dedi.
Amerika’nın tıbbi anlamdaki başarılarını ilan eden en prestijli dergi Nature Immunology, mayıs ayındaki sayısında ilk kez bir diş hekimini konu etti. Bu diş hekimi özverili çalışmalarıyla University of Louisville’de öğretim üyesi olan Dr. Mehmet Akif Eskan. Derginin kapağına haber olan Dr. Eskan iki buçuk yıllık çalışmalarının neticesinde diş etinde ve çene kemiğinde bulunabilen kronik iltihaplanmaların tedavisini buldu. Diş eti hastalıklarının diş kaybına neden olduğu gibi kalp rahatsızlıkları, üst solunum yolu rahatsızlıkları ve erken doğum nedeni olduğunu ifade eden Dr. Eskan araştırmalarıyla ilgili şöyle konuştu: “Araştırmamızda sadece diş eti iltihapları değil yaşlanma ile artan kronik iltihabi hastalıklar mercek altına alındı.”
Bulunan yönteme göre kronikleşen diş eti ve çene kemiği iltihaplarının çaresi yine vücudun salgılamış olduğu ‘Del-1’ proteiniyle ilgili çalışmasını Dr. Eskan şöyle anlattı: “Kan dolaşımındaki beyaz küre hücrelerinin en çoğunu oluşturan nötrofil hücrelerinin, iltihabi reaksiyonlarda önemli rol oynadığı çok iyi biliniyor. Bu hücrelerin önemli bir özelliği sadece iltihaba neden olan faktöre karşı değil aynı zamanda da etrafındaki sağlıklı dokuların da yıkımına yol açmasıdır. Yani iki ucu keskin kılıç gibidir azlığında vücut yeterli cevap veremez, çokluğunda ise etrafındaki sağlıklı dokulara hasar verir. Dolayısıyla bu beyaz kan hücrelerinin kontrollü bir şekilde çalışması insan sağlığı için çok önemlidir. Aksi takdirde akut olan iltihabi reaksiyonlar zamanla kronik hal alır ve kanser veya bazı bağışıklık sistemi hastalıkları gibi ciddi hastalıklara yol açabilir. Araştırmamızla, dünyada ilk kez bu nötrofillerin iç etkenler tarafından nasıl kontrol edildiğini ve bu kontrol mekanizmasında çok kritik bir rol oynayan Del-1 adlı proteinin yaşlanmayla miktarının azaldığını açıkça gösterdik. Bu çalışma sadece diş eti dokuları tedavisi için değil, aynı zamanda diğer pek çok sistemik kronik iltihabi hastalıkların (multiple sclerosis, romatoid eklem hastalığı ve kronik bağırsak iltihabı hastalığı gibi) tedavisi için de bir ümit ışığı yaktı. Del-1 adlı proteinin en önemli özelliği endojenik olmasıdır. Yani vücudun kendi yaptığı bir protein olması ve enjekte edilen yerde etkisini lokal olarak göstermesidir. Günümüzde kronik iltihabi hastalıkların tedavisinde kullanılan ilaçların çeşitli yan etkileri var. Vücudun kendi proteini olduğu için Del-1 proteini ile tedavide böyle yan etkiler olmayacak.”
Klinik çalışmalarında ilk olarak ilacın fareler üzerinde kullanıldığını anlatan Dr. Eskan, insanla farelerde aynı olan ‘Del-1’ proteini üzerindeki çalışmayı Doç. Dr. Eskan şöyle konuştu: “İnsanlar üzerinde yaptığımız çalışmalarda aynı etkiyi görmemiz çalışmalarımıza hız kazandırdı. Bu çalışmaların devam edip kısa sürede sonuçlandırılması için ABD Sağlık Bakanlığı araştırmamıza hem manevi hem de 1.8 milyon dolar maddi destekte bulundu. İlacın bir yıl içinde kullanıma sunulacağını umuyoruz. Böylelikle halen romatizmal, bağırsak iltihabı gibi hastalıklarla mücadele eden hastalara büyük yararımız dokunacağını ümit ediyoruz.”
Sevilay Gürsoy
Tibbiyardim.com Yazarı
Yorum Yok