Tifo (Salmonella) Nedir? Belirtileri ve Tedavisi Nasıldır?
Salmonellalar insan ve hayvan konakçılarda çoğalmaya uyum sağlamış 2300’ ün üzerinde cinsi olan ve geniş bir kitleye sahip olan hastalıklara neden olurlar. Salmonellaların bazı türleri memeliler, sürüngenler, kuşlar ve böcekler dahil geniş bir dağılımda hayvanlar gastrointestinal kanalında yaygındır. Hayvanlarda bulunan tifo tiplerinin 200’ den fazlası insanlarda hatalık yapabilirler. Hastalığa neden olan bu tipler gastrointestinal sistemde enfeksiyona neden olurlar. Enfeksiyonlar ve bakterilerle birlikte hastalık yapabilirler.
Tifo Nedenleri
Salmonella, enterobakteri ailesi içindeki gram negatif basillerinin büyük bir cinsidir. Bu bakterilerin isimlendirilmesi ve sınıflandırılması birçok düzeltmeye girmiştir, en yakın 1993 tarihinde 2000 den fazla tür sınıflandırılmıştır. Nadiren enfeksiyonlara neden olan türler hemen hemen insanlara bulaşıp hastalık yapan alt gruplar içindedir.
Tifo (salmonella) insanlara değişik yollara teması olmuş olan su ve gıdalarla ağız yoluyla bulaşıp hastalık yaparlar. Bakteriler midenin asit ortamı dahil ince bağırsağa kadar geçmeye çalışırlar.
Tifoda belirgin olarak görülen en önemli neden enterik ateştir.
Enterik Ateş: Tifoda hastalık yapan bakteri türlerinin yayılımıyla oluşan ateş ve karın ağrısıyla karakterize sistemik bir hastalıktır.
Tifoda Tedavi:
Antibiyotik öncesi dönemde enterik ateşten ölüm oranı %15’ e kadar daha yüksekti. 1948’ de piyasaya sürülen ve tifoda kullanılan bir
ilaç yani kloramfenikolle tedavide kullanılması hastalığın seyrinin değiştirdi. Tifodan ölümleri %1 oranında düşüren ve ateşin süresini 14-28 günden 3-5 güne düşürerek oldukça iyi bir gelişme gösterdi. 1970’ li yıllarda bu ilaca karşı direnç olan bazı bakteri ve enfeksiyonların olduğu bulunsa da bu ilacın tedavide kullanımı standart bir tedavi olarak kaldı. Bunun yanında ampisilin ve sulfametoksazol tedavisi de kalıcı tedaviler olarak kullanılmaya başlandı.
Önleme ve Kontrol
Bakterinin sadece insan konakçılarında yaşaması ve bulaşmış olduğu su ve gıdalarla insanlara yayılmasından dolayı enterik ateşe neden olan salmonelların önlenmesi teorik olarak kabul edilir bir durumdur. Lağım atıkları ve su bakımı için iyi tesisatları olmayan gelişmekte olan ülkelerde hastalığın yüksek bulaşma riski bulunmaktadır. Bu nedenle gelişmekte olan ülkelere gidenler dikkatle gıda ve su alımı için öğütlenmeli ve aşı düşünmelidir.
Bu hasatlar yumurta sarısı, ayran, süt, hoşaf, meyve suları, portakal, vişne, limonata verilmelidir. Tifodan korunmadaki en etkili yol aşıdır. Aşı yapılmasının kesin bir koruyuculuğu olmamakla birlikte % 51 veya % 65 oranında bir koruyuculuk sağlamaktadır.
Seyahat etmekte olanlarda tifo aşısı için veriler sınırlı olmakla birlikte, bazı kanıtlar etkinliğin endemik bölgelerdeki popülasyonundan daha düşük olabileceğinin düşündürmektedir.
Ülkemizde pek olmasa da tifonun en önemli belirtilerinden olan enterik ateş Birleşik Develerde bildirilen bir hastalıktır. Bildirim sistemi olarak halk sağlığı departmanlarının potansiyel kaynak olan hastayı bulmaları ve böylece daha fazla salgını önlemek için taşıyıcıları tanımlama ve tedavi etmelerine olanak sağlar. Özellikle çocuklarda ve gıda üretimi sağlanan yerlerde hastalığın bulaşma olanağı fazladır. Bu yüzden fazlaca dikkat ve tedavi gerektiren kişilerdir.
Yorum Yok