Rahim içi araç Nedir? Ria’nın Avantajları, Çeşitleri, Yan Etkileri Nelerdir?
RAHİM İÇİ ARAÇ (RİA)
Dünyada aile planlama yöntemleri arasında en sık seçilenlerden biriside Ria’dır. Uzun yıllardan beri geliştirilerek kullanılmaya devam edilmiştir. Rahim içine yerleştilen bir aparattan oluşur. Rahime yerleştirilerek, rahime ulaşan spermleri öldürerek gebeliğin oluşmasını engeller. Rahim içi araçların çeşidine göre koruyuculuk süresi 3 ile 10 yıl arasında değişmektedir. Plastik, gümüş, bakır gibi maddelerden yapılmış türleri vardır. Bazı türleri progesteron hormonu içermektedir.
Ria’nın avantajları nelerdir?
-Adet kanamalarını engellemez. Yumurta oluşumu ve atılımı normalde olduğu gibi devam eder.
-Zigotun rahim duvarına yapışmasını engelleyici görevi vardır.
-Spermlerin uterus içerisinde imha edilmesini sağlar.
-Bir blok görevi görerek spermlerin yumurtaya geçip yumurtayı döllemesine engel olur.
-Bakır ve progestin içerikli Ria’ların koruyuculuğu %99’dur
-Plastik Ria’ların koruyuculuk düzeyleri %95’tir.
-Yüzey alanı büyük Ria’lar daha etkilidirler.
Ria’ların kullanılmaması gereken durumlar nelerdir?
-Gebelik şüphesi
-Pelvik enfeksiyonlar
-Serviks yada uterus kanseri şüphelerinde
-Anormal adet kanamalarında
-Ektopik gebelik hikayesi olan kadınlarda
-Pıhtılaşma faktörleriyle ilgili problemi olanlarda
-Şiddetli anemi durumlarında
-Bakır alerjisi olanlarda
-Bel soğukluğu (gonore) hikayesi olanlarda
-Uterusta anatomik bozukluğu bulunanlarda Ria kullanılması sakıncalıdır.
Not: Ria çok kullanışlı bir yöntem olmasına rağmen HİV’in bulaşmasına engel olmaz. Özellikle HİV’in yaygın olduğu bölgelerde kullanımı çok önerilmemektedir.
Ria çeşitleri nelerdir?
1-Lippes Loop : Röntgen çekildiği zaman fark edilebilmesi için içerisinde baryum bulunur.Aşırı kanama ve düşme riski yüksektir.
2-Copper T (cut): Bakır telle sarılı ve T şeklindedir. Bakır miktarı arttıkça koruyuculuk düzeyleri de artmaktadır. Üç çeşidi vardır;
a- T200=200 mm3 bakır içerir
b- T300=300 mm3 bakır içerir
c- T380=380 mm3 bakır içerir. En koruyucu çeşidi budur.
3-Multiload Cu: Üç tipi vardır; kısa, küçük, standart. 375 veya 250 mm3 bakır içerirler.
4-Progestasert-T (progesteron T): İçerisinde 400 gün yetecek progesteron hormonu mevcuttur.
Ria’ların Yan Etkileri Nelerdir?
Kanama: Adet miktarında ve süresinde artmalar görülmektedir. Bu kanamalar kadında zamanla anemiye sebep olabilmektedir. Bakır içeren ria’larda kanama miktarı daha azdır. Kanama devam ederse ria çıkartılmalıdır.
Kramp ve ağrılar: Ria uygulandıktan ilk 10 dk sonra uterustaki kasılmalara bağlı olarak ağrı gelişmektedir. Bunu engellemek için ağrı kesiciler uygulama öncesinde yapılabilir. Ağrı ve kanama artarak devam ediyorsa ria çıkartılmalıdır.
Ria’nın atılması: İlk bir yıl içerisinde atılma sıklığı çok fazladır. Atılma durumunda ria’nın yeri röntgen veya ultrasonla tespit edilip çıkartılır ve isteme göre yeni bir tanesi takılır.
Gebelik: Ria’nın atıldığı fark edilmemişse kadının gebe kalma olasılığı çok fazladır. Gebelik dış gebelik olabilir yada bebek prematüre olarak dünyaya gelir. Aile ile gebelik hakkında konuşularak duruma müdahale edilir isteniyorsa gebelik sonlandırılır, eğer aile çocuk istiyorsa gebe enfeksiyonlara karşı korunmalı ve takip edilmelidir.
Uterusun delinmesi: Deneyimsiz kişilerin uygulamasında ortaya çıkar. Serviks darlıklarında, doğumdan sonra uterusun yumuşak olmasında, uterusun pozisyonunun anlaşılamaması durumunda bu gibi yaralanmalarla sık karşılaşılmaktadır.
Pelvik enflamatuar hastalık: Ria kullanan kadınların bu hastalığa yakalanma riski 1,5 kat artar. Hastalık tespit edilirse kadından ria çıkartılır ve tedavi başlar. İkinci kez ria tedaviden üç ay sonra takılmalıdır.
Ria’nın uygulama zamanı ne zamandır?
-Gebelik riski yoksa hemen uygulanır. Risk varsa bir sonraki adet beklenir.
-Menstruasyon sırasında veya menstruasyondan sonraki on gün içinde takılması en uygun zamandır.
-Normal doğumdan altı hafta, sezeryan doğumdan sekiz hafta sonra takılabilir.
Not: Aşırı ve anormal adet kanamaları, cinsel ilişki sırasında ağrı, nedensiz karın ağrısı, iplerin bulunamaması veya uzaması, vajinal akıntı (enfeksiyon) gibi bir şikayetle karşılaşıldığında hemen doktora başvurulması gereklidir.
Sağlık Memuru Adem TEKE
Mutlu ve Sağlıklı Günler Dileğiyle….
Kontrol Eden: Stj. Dr. Ahmet Bahadır UÇAR
2011 Tüm Hakları Saklıdır. Yazı yazarın izni olmadan hiç bir makalede,dergide sitede yayımlanamaz…
Yorum Yok