Nefrotik sendrom nedir ? Nefrotik sendrom nasıl oluşur ?
Normal bir böbrek kanda biriken toksit metobolitleri kan ve su aracılığı ile süzer ancak bazı durumlarda böbrek bu fonksiyonunu geçici ya da kalıcı olarak kaybeder. Nefrotik sendromda bu durumlardan bir tanesidir ve Nefrotik sendromda ise böbrekler normalde vucut icin yararlı olan maddeleride vucuttan böbrekler aracılığıyla idrara atar.
Bu yararlı maddelerden vücut için en önemli olanları vücudumuzun yapı taşlarından olan proteinlerdir. Normalde böbreklerden bir miktar protein atılımı gerçekleşmektedir ancak bu miktar çok azdır. Nefrotik sendomda ise vücudun ihtiyacı olan bu önemli bileşen çok yüksek miktarlarda atılmaktadır (3.5gr) Şimdi okurlarımıza atılan proteinlerin vucut için ne gibi önemi olduğunu anlatalım.
Proteinler vucuttaki maddelerin tasınmasını sağlayan albuminleri oluştururlar. Albuminler hem sıvıların damar içerisinde kalmasını sağlayan basıncı oluşturu hemde bazı önemli moleküllerin kanda transferini sağlar (hormonlar,ilaçlar, kasiyum …. ). Albuminler sıvıları nasıl damar içinde tutara örnek vermek gerekirse bir tuz suyu nasıl kendine çekerse albuminlerde aynı bir tuz gibi sıvıların damar içinde kalmasını sağlayan bir basınç oluşturur (dipnot: tuzu nefrotik hastalar kesinlikli kullanmamalıdır , sadece örneğin açıklanması için tuz örneği verilmistir ) . Albuminin vucutta azalması nedeniyle nefrotik sendromlu hastalarda sıvılar damar yatağından dışarı çıkarak ödem oluşturur. Bu ödem en belirgin olarak tibia ön yüzünde ( ayaklarda parmakla basıldığında iz kalması ) , kuyruk sokumu bölgesinde ( sakral bölgede ) ve aşırı fazla olduğu vakit karın bölgesinde ( batın bölgesinde perküsyon yöntemiyle ) bulunabilir.
Aynı zamanda Nefrotik sendrom da lipidlerin taşınım ve atım mekanizmasında meydana gelen bozulma nedeniyle kan lipidleri artar ve hastada hiperlipidemi oluşur. Şimdi tekrar anlattıklarımızı gözden geçirelim,
Nefrotik Sendrom;
1-) idrar yoluyla protein kaybı ( proteinüri )
2-) Kanda albumin miktarının azalmasına bağlı ( hipoalbunemi )
3-) Vücut bölgelerinde ayak,sakral bölge,batın.. Sıvı birikimi (ödem)
4-) Kanda bulunan yağ seviyesinin/miktarının yükselmesi ( hiperlipidemi ) ile karekterize tabloya verilen isimdir.
Nefrotik Sendrom çok sık görulen bir hastalık mıdır ?
Nefrolojik sendrom 100.000’de 2-6 görülen bir tablodur. Yani genel itibariyle çok sık görülen bir hastalık olmamakla beraber sıklığı artış gösteren bir hastalıktır.
Nefrotik Sendrom’un nedenleri nelerdir ?
Nefrotik sendromun sayılabilecek bir çok sebebi vardır ancak bunları gruplamak ve sıralamak istersek;
1-) Diyabet,
2-) Minimal degişiklik hastalığı,
3-) Fokal segmental skleroz, (ensık sebepler arasında böbregin büzülüp skar denilen işlevsiz bölgelerin oluşması ile böbreğin temel işlevlerini kaybetmeye başlaması ),
4-) Hiv,
5-) Kanser tipleri.
Nefrotik Sendrom’un Tanısı Nasıl Koyulur ?
Altın Standart: Hastaya 24 saatlik idrarını bir kapta biriktirmesi söylenir. Hasta 24 Saatlik idrarında Protein kaybının 3.5 Gram/gün ‘ün üzerinde olması ile Nefrotik Sendrom tanısı konulabilir. Çocuklar için nefrotik sendrom tanısı ise 960 Miligram/metra kare formülünden hesaplanır. Yani boy uzunluğu 100 Cm olan bir çocuğa nefrotik sendrom tanısı koyabilmek için yaklaşık 1 Gr / Gün protein kaybı ( proteinüri ) gözlenmesi gerekir.
Tanı Kolaylaştırıcı yöntemler:
1-) Kan’da nefrotik sendrom lehine hiperlipidemi ( kan yağlarının artması ) ve hipoalbuminemi ( albumin seviyelerinde düşüş ) görülmesi.
2-) Hasta’da yukarda bahsedilen bölgelerde ödem görülmesi.
3-) Böbrek biyopsisi nefrotik sendrom’da böbrekten alınan çok küçük bir parça ile nefrotik sendrom tanısı konulabilir ve hastalığın agresifliği ile ilgili net bilgi elde edilebilir. Alınan materyal kansız olmalıdır. Biyopsi için hastaların endişelenmemesi gerekir çünkü alınan parça böbrek fonksiyonlarını bozacak kadar büyük bir parça değildir. Milimetrik parça alınıp patoloji raporuyla hasta takip edilmelidir.
Nefrotik Sendrom’un Tedavisi Nasıldır ?
Öncelikle altta yatan problemin araştırılması ve çözülmesine yönelik işlemler yapılmalıdır. Günümüzde nefrotik sendromlu hastaların çoğu otoimmün yani savunma hücrelerinin aşırı aktivitesi nedeniyle bu hastalığa yakalanmaktadır. Bu ottoimmünite böbreğe zarar verir ve işlevlerini bozar. Bu yüzden günümüzde otoimmüniteyi baskılamak için verilen ajanlar kortikosteroid ajanlar, diğer ilaçlar (siklofosfamid, siklosporin veya mikofenolat mofetil) verilmektedir.
Aynı zamanda ödemin azaltılması için diüretik ( idrar söktürücü ) ilaçlara başvurulabilir. Hastanın tuzlu yiyecekler yemesinden kaçınması ve sıvı alımını kısıtlaması gerekmektedir.
Protein kaçağını azaltmak için ACE inhibitörleri denen ilaç grubunada sıklıkla başvurumaktadır.
Nefrotik sendrom genellikle bu tedavi yöntemleriyle düzeltilebilen bir hastalıktır. Ancak az sıklıkla da hastalığın nedenine bağlı olarak böbrek fonksiyonlarının kaybına neden olunabilir.
Yazar Notu: Nefrotik Sendrom görüldüğü üzere çok gürültülü ve patırtılı bir tablodur ancak tedavisi nisbeten altta yatan sebebe göre çokta zor olmamaktadır. Özellikle hastalar açısından bakmak gerekirse TUZ alımının mutlaka sınırlandırılması ve sıvı alımının minimuma indirilmesi gerekmektedir. Hastanın albumin seviyeleri çok düşerse hastaya dışardan albumin verilebilir ancak bu durum çok sık karşılaştığımız bir tablo değildir.
Yorum Yok