Hipotermi
Kazara hipotermi vücudun çekirdek ısısının istem dışı 35 C altına düşmesidir. Bu ısıda tutmaya yarayan mekanizmalar devre dışı kalmaya başlarlar. İlk hipotermi sağlıklı olan bireyin direk soğuğa kalmasıyla başlar. Ciddi bir sistemik hastalığın komplikasyonu olarak ortaya çıkan ikinci bir hipotermi gelişen hastalarda mortalite hızı çok daha yüksektir.
Hipotermi Sebepleri
Kazara ortaya çıkan hipotermi coğrafik olarak ve mevsimsel olarak yayılma gösterir. Çoğu vaka kış aylarında ve soğuk iklimlerde oluşsa da sıcak bölgelerde de şaşırtıcı oranda sıktır. Amerika’da yapılan bir araştırma sonucu hipotermiden yılda yaklaşık 700 ölüm gerçekleşmektedir ve bunların yarısının ortalama yaşı 65 yaş üzeridir.
Yaş ilerledikçe insanlar hipotermiye daha duyarlı hale gelmektedir. Yaşlılık, psikiyatrik hastalar ve sosyoekonomik faktörler bu problemlere karşı önlem alınmasını zorlaştırarak katkıda bulunurlar.
Ayrıca malnültrisyon ve subkutan yağ dokusunun eksilmesi ve termogenesis için enerji depolarının boşalması da ısı kaybına neden olmaktadır.
Meslekleri ve hobileri nedeniyle ileri derecede soğuğa maruz kalma durumunda olan bireyler hipotermi açısından artmış risk altındadırlar. Askeri geçmiş hipotermik trajediler ile doludur. Avcılar, denizciler, kayakçılar, tırmanıcılar, ya yaralanma, hava değişimi veya yeterince hazır olmama gibi nedenlerle soğuğa maruz kaldıklarından dolayı risk altındadırlar.
Aşırı ilaç kullanımı nedeniyle yoğum bakım ünitesine başvuran hastaların 4/3’ ü hipotermik hastalardır.
Hipotermi Tedavisi
İlk temel karar hastayı aktif mi yoksa pasif mi konusunda alınmalıdır. Pasif eksternal geri ısıtma basitçe hastayı giydirip sıcak bir çevreye almakla olur. Baş çevresi kaplandığında geri ısıtma hızı saatte yaklaşık 0,5-2.0 derecedir.
Kronik ciddi hipotermili hastalarda ekstremitelerde direk ısı uygulanması konusunda görüşler vardır.
Arter ve ven damarlarının ısıtılması el, kol , ayaklar ve baldırların 44- 45 C derecede suda sürtünme yoluyla dışarıdan olur. Maske ve endotrakeal tüp ile hava yolunun 40- 45 C derecede ısıtılması da bir diğer yoldur. Hava yolu ile ısıtma diğer yöntemlere göre daha az etkili olsa da geri ısı kaybını önler ve ve geri ısıtmaya 1-2 C derece daha ekler.
İlaç Tedavisi
Bir hasta hipotermiye yakalanmış ise hedef organlar ve kardiyovasküler sistem çoğu medikasyona minimum düzeyde cevap verir. Dahası kümülatif dozlar bozulmuş metabolizma ve salınım nedeniyle geri ısıtma sırasında toksisiteye neden olabilir.
Adrenal yetmezliğe yönelik tedavi eğer steroid bağımlılığı öyküsü, hipoadrenalizm şüphesi veya standart tedavi ile geri ısıtma mümkün olmadıkça söz konusu değildir.
Hipotermi özellikle ateş ve lökositoz olmak üzere enfeksiyonun pek çok bulgusunu maskeler. Enfeksiyonda görülen silkinme tarzındaki titremeler hipotermi titremeleri ile karışabilir. Hafif vakalar haricinde ileri kültürler ve tekrarlayan fizik muayene çok önemlidir. Enfeksiyoz bir durum ortaya konmadıkça , yaşlılarda ve immün sistemi bozuk hastalarda ampirik antibiyotik prolaksisi gelişebilir.
Yaşlı kişiler veya işleri nedeniyle aşırı soğuğa maruz kalma durumunda olanlar gibi yüksek riskli bireyler için önleyici tedbirler tartışılmalıdır. Kat kat giyim, baş koruyucusu uygun, artmış kalori alımı ve alkol kullanımından uzaklaşma ve kurtarma servisleriyle irtibatın önemi belirtilmelidir.
tibbiyardim.com yazarı
Şahin Gül
İlkindi ve akşam üzeri az yada çok yemek yesem 15 dakika sonra vücut sicakligim çok düşüyor. üç ay içinde 4 kere doktora gittim bütün değerlerim normal çıkıyor. Tiroid, hormonal şeker gibi. Beni bir yönlendirebilir misiniz
Aile de diyabet hastası var mı ?