Ali bin Abbas Kimdir?
İranlı fizikçi olarak tanınan Ali bin Abbas el Mecusi tıp alanında bin yıl önce yaptığı çalışmalar ile adından halen söz ettiren ve tıp tarihine geçmiş bir bilim adamıdır. Doğum tarihi bilinmeyen Ali bin Abbas’ın ölüm tarihi ise 994 yılı olarak kayıtlara geçmiştir. Latince arşivlerde Haly Abbas olarak ismi geçen Ali bin Abbas, Fizik ve Tıp alanında kendini dönemin şartlarına göre çok iyi bir şekilde geliştirerek tıp alanında birçok tabuyu ortadan kaldırmıştır. Aynı zamanda Psikoloji çalışmaları da yapan Ali bin Abbas, Psikoloji alanında yazdığı eserlerine bakıldığında yaklaşık 1000 yıl kadar önce tarihteki ilk kanser ameliyatını gerçekleştirmeyi başarmıştır.
Hayatı :
İran’ın Ahvaz şehrinde dünyaya gelen Ali bin Abbas, Ebu Mahir Musa bin Seyyar’ın öğrencisi olarak eğitimine başlar. İlk çalışmalarını yine hocasının yanında yapmaya başlayan, Ali bin Abbas kısa bir süre içerisinde insanları tedavi etmedeki yenilikleri ile Müslüman dünyasında en çok tanınan ve güvenilen 3 tıp âliminden birisi olmayı başardı. Bu dönemde yaşayan Adudüddevle isimli bilime katkı sunan kişi tarafından desteklenen Ali bin Abbas, âlimleri korumayı kendine görev edinen birisinin yanında olarak hem çalışmalarını rahat bir şekilde devam ettirmiş hem de çevresindeki insanlara büyük yardımları dokunmuştur. Şiraz’da ve Bağdat’ta 981 yılında kendisi adına açılan hastanelerde çalışmalarını sürdüren Ali bin Abbas, Allah’a olan inancı ve saygısını tüm yaşamı boyunca pratiğinde göstererek insanlara faydalı olmak için kendini adamıştır.
KitabKamilü-s Sina Eseri
Ali bin Abbas, tıp alanında yaptığı çalışmalar ile adından söz ettirirken bitirmiş olduğu KitabKamilü-s Sina isimli eserini yayınlamıştır. Bu kitap daha sonra 980 yılında The Complete Art of Medicine ismi ile adlandılarak genişletilmiş bir şekilde tekrar basılmıştır. Ali bin Abbas yayınlamış olduğu bu eserini Emir’e ithaf ederek daha sonrasında kitabı Kitab el-Maliki(RoyalBook veya Latince LiberRegalis ya da RegalisDispositio) ismi ile tekrardan yayınlanmıştır. O dönemde yayınlanmış olan tıp kitaplarından olan ve Razi tarafından yazılmış El-Havi isimli tıp kitabından çok daha fazla bilgilendirici ve sistematik bir şekilde tıp bilimine dair bilgileri sunmaktaydı. Ayrıca yine o dönemde yayınlanan ve İbn-i Sina tarafından yazılan El-Kanun fi’tTıb isimli eserin içeriğinde bulunan uygulamalarından daha fazlasını içerisinde barındırmaktaydı.
Kitab el- Maliki iki bölümden oluşmaktaydı. Kitabın ayrılmış olan ilk on ayrılmış bölümde teorik bilgiler yer alırken kitabın geri kalan on bölümünde ise tıp bilimine ait uygulamaları dersler verilmekteydi. Diyetislenlik, tıbbi malzemeler, kılcak damarlar ve tıp bilimine dair temel bilgileri içeren bu kitap aynı zamanda doğum öncesindeki tüm rahim hareketlerine dair çözümlemeleri de içerisinde barındırmaktaydı. Ali Bin Abbas ilk olarak bu eserinde kılcal damarlara dair tüm bilgileri sistematik bir şekilde açığa kavuşturmuştur ve bu bilgiler günümüzde bile halen sağlamlığı ve tutartlılığı ile bilinmektedir.Doğum ile ilgili bilgilerin yer aldığı kısımda o güne kadar Hipokrat dahil olmak üzere tüm tıp bilimcilerin doğumun ana rahmindeki çocuğun kendi isteği ile dışarı çıkmasından kaynaklandığını iddia ederken Ali Bin Abbas tüm bu görüşleri yıkarak doğum sürecinin başlamasının tamamen ana rahminde bulunan kas adalelerinin kasılması ve yumuşamasıyle birlikte doğumun gerçekleştiğini savunup kanıtladı. Kitabın içerisinde yer alan bilgiler yayıldıkça Tıp bilim adamları bu kitabı yakından incelmeye başladı ve 1087 yılında LiberPantegni tarafından bu kitap Latinceye çevrildi. Ayrıca kitap 1127 yılında bilgilerin tam olarak çevrilemediği iddiası ile Stephan tarafından tekrar çevrilerek çok daha geniş ve doğru bilgiler ile 1492, 1523 yıllarında Vedenik’te basılarak çoğaltıldı ve birçok tıp öğrencisinin kullanımına sunuldu.
Tıp Etiği ve Araştırma Metodolojisi
Doktor ve hastalar arasındaki ilişkinin sağlıklı bir şekilde kurulması gerektiğini savunan bu eserde hasta ve doktor ilişkisinin nasıl olması gerektiği, tıp etiğinin önemi hakkında oldukça geniş bilgiler ile donatılmıştır. Halen günümüzde tıp öğrencilerinin modern tıp araştırmalarında bilimsel metodolojinin kullanılmasında yol göstermektedir.
Ayrıca tıp etiği konusunda şu değerlere oldukça önem verilmesi konusunda tüm öğrencilerini uyarmıştır.
Nöroloji ve Psikoloji
Ali bin Abbas tarafından yazılan ve tıp dünyasında büyük buluşlara sebep olan Kitab el-Maliki eserinde psikoloji ve nöroloji alanlarına dair bilgiler de yer almaktadır. Beynin nöroanatomisi, nörobiyolojisi, nöropsikolojisi bu kitapta detaylı bir şekilde tanımlamıştır. Bu ayrıntılı bilgiler ışığında psikolojik olarak ortaya çıkan rahatsızlıkların birçoğunun nedenide ortaya çıkmıştır. Ayrıca Koma hali, menenjit, aşk hastalıkları ve felç gibi birçok hastalığın tanımları detaylı bir şekilde anlatılmıştır. Ali bin Abbas hastalarını tedavi ederken biriktirmiş olduğu tıp bilgisinin yanında daha çok doğadan yararlanmış ve doğal ilaçlar ile hastalarının hastalıklarına çare olmaya çalışmıştır.
Yorum Yok