Diş Çürümesi ve Rahatsızlıkları

Oral ve farengeal yumuşak dokuları ve dişleri içeren oral muayene fizik muayenenin önemli bir parçasıdır. Sık oral hastalıklar bakteriyel, fungal veya viral enfeksiyonlara bağlıdır. Orofasial yapının kompleks gelişimi ayrı dokuların interpoze olarak kapanmasını ge­rektirdiğinden, bu dokular gelişimsel anomalilere, büyüme bozuk­luklarına ve neoplazilere adaydır.

DİŞ HASTALIKLARI

Diş çürümesi dişin sert dokularının sterprococcus mutans veya diğer bakteri enfeksiyonuna bağlı destrüktif bir hastalıktır. Populasyonun birçok segmentinde ve geliş­mekte olan ülkelerde daha fazla olmasına rağmen ABD’de 17 yaş altında yansından azında çürük lezyonlar vardır. Suyun milyonda bir seviyesinde florizasyonu, florür içeren diş macunlan ve topikal florid uygulanması insidansı düşürmüştür. Aksine dişlerin kalması, toplumun yaşlanması kök çürümelerini artırır. Kanser tedavisi alan kişilerin artması ve diğer özel topluluklar (diabetik hastalar, Sjören sendromuna veya ilaçlara bağlı xerostomi) uygun topikal florid proflaksısi yapılmadığında ciddi diş çürüklerine neden olur. Diş çürüklerinin tedavisi yumuşamış ve enfekte olmuş sert dokuların uzaklaştırılma­sı, açığa çıkan dentinin kaplanması ve kayıp diş dokusunun gümüş amalgam, kompozit plastik, altın veya porselen ile restorasyonu­dur.

Eğer çürük lezyon ilerlerse dental pulpa enfekte olarak akut pulpite neden olur. Diş sıcak veya soğuğa hassas hale gelebilir. De­vamlı rahatsız edici ağrı olduğunda, pulpa hasarı irreversibldır ve kök kanal tedavisi gerekir. Pulpa içeriği ve kanal kökleri çıkarılır, temizlendikten ve antisepsiden sonra inert madde ile doldurulur. Alternatif olarak diş çekimi gerekebilir.

Kronik enflamasyon ağrısız veya hafif ağrılı olabilir ve alveolar kemik içinde periapikal granülom oluşabilir. Epitelyal hücre artıklarının proliferasyonu granülomu periapikal kiste dönüş­türebilir. Periapikal radyolüsensler granülom ve kist içinde olabilir fakat bir veya iki lezyonun komplikasyonu olarak olmadıkça abse de olmaz. Periapikal abse içindeki pü alveolar kemikten yumuşak dokulara yol ulaştırarak ve bakteriyemiye neden olabilir.

SİSTEMİK FAKTÖRLERİN DİŞE ETKİSİ

Primer veya kalıcı dişlerin enamel hipoplazisi kronun yüzeyinde beyaz lekeden büyük defektlere kadar değişik şekillerde görülür ve d vitaminine rezistan rikets, hipoparatiroidizm, gastroenterit ve Celiac hastalık gibi durumlardaki kalsiyum ve fosfat dağılımına bağlı olabilir. Prematür doğum veya yüksek ateş enamel hipoplaziye artırabilir. Tetrasiklin gebeliğin 2. yarısında, yeni doğanda ve 8 yaşına kadar ço­cuklara verildiğinde dişlerde kalıcı renk bozukluğu ve enamel hipoplazisine neden olur. Günlük 1,5 mg’dan fazla floruid alımı ena­mel renk bozukluğu ile sonuçlanabilir (beneklenme). Büyük dişler, maternal diabet, maternal hipotiroidi ve büyük doğum ağırlığı ile ilişkilidir. Down sendromunda dişler küçüktür. Sistemik hastalıklar pulpal hastalığı uyarak ağrıya neden olabilir. Maksiller sinüzit Sık­lıkla maksiller dişlerde ağrı ve ısı değişiklikleri ve perkusyona has­sasiyet ile belirgin olabilir. Angina pektoris alt çeneye vuran ağrıyla sonuçlanabilir, bu vagus siniri uyarımı ile olabilir.

PERİODONTAL HASTALIKLAR

Yetişkinlerde özellikle yaşlılarda kronik destrüktif periodontal has­talık (piyore) çürüklerden çok diş kayıplarında sorumludur. Fakat periodontal hastalığın insidansı ve ptevelansı ABD’de azalmakta­dır. Periodontal hastalığın en sık formu marjinal gingivantn (gingi­vit) enflamasyonu olarak başlar, gingiva fırçalarken kanayabilme­sine rağmen ağrısızdır. Hastalık periodontal limanı tutarak yayılır, alveolar kemik yavaşça rezorbe olur ve diş ve kemik bağlantısını yapan periodontal ligaman kaybolur. Diş yüzeyinden yumuşak do­ku ayrılarak çiğneme ve problamada kanamaya neden olan cepleşmeye yol açar. Akut enflamasyon bu kronik olaya eklenebilir ve pü oluşumu ve periodontal abseye olabilir. Sonunda ciddi kemik kay­bı, diş mobilitesi ve tekrarlayan abse oluşumu diş dökülmesine ve­ya diş çekilmesine neden olabilir.

Periapikal ve periodontal bakteriyel enfeksiyonlar diş çekimi sonrası ve rutin dental proflakside bile geçici bakteriyemiye neden olabilir. Kalp kapak hastaları ve protez eklemleri olan hastalara uygun antibiyotik koruması yapılmalıdır.

Tibbiyardim.com Yazarı

Şahin

Etiketler

Yorum Yok