PANKREAS KANSERİ
Amerikan halkının ortalama yaşam beklentisinin uzamasıyla pankreas kanserinin Amerika Birleşik Devletleri’ ndeki insidansı 
belirgin olarak artırılmıştır. Tümör, hastaların %98’ den fazlasında ölümle sonuçlanmaktadır. 2000 yılında 28.200 kişi pankreas kanserinden ölmüştür, bu sonuç pankreas kanserini kansere bağlı olarak en sık görülen mortalite nedenlerinin beşinci sırasına getirmektedir. Hastalık, erkeklerde kadınlara ve siyah ırkta beyazlara göre daha sıktır. 50 yaşın altında nadiren ortaya çıkar.
Pankreas kanserinin sebepleri hakkında çok az şey bilinmektedir. Sigara içimi en tutarlı şekilde risk faktörüdür, yoğun sigara kullananlarda hastalık sigara içmeyenlere göre iki ila üç kat sıktır. Bu ilişkinin, tütün metobolitlerinin pankreas üzerine direkt karsinojen etkisiyle mi yoksa sigara içenlerde daha sık ortaya çıkan henüz tanımlanmamış başka bir etkisiyle mi ilgili olduğu belirli değildir. Uzun süreli diabetes melitus gibi, kronik pankreatili hastalarda da pankreas kanseri riski yüksektir. Obezite pankreas kanseri için bir risk faktörüdür, risk direkt olarak kalori alımının artmış olmasına bağlıdır. Alkol kötüye kullanımı ve kolelitiyazis pankreas kanseri için risk faktörü değildir. Pankreas kanseri kahve tüketimiyle de bağlantılı değildir. İnsan pankreas kanseri örneklerinin %85’ inden fazlasında, K-ras genlerinde mutasyonlar olduğu saptanmıştır. Malign melanom patogenezinde de rol oynayan 9p21 krozomunda bulunan geninin mutasyonu da pankreas kanseriyle bağlantılıdır.
Pankreas kanserlerinin %90’ından fazlası duktal adenokarsinomdur, adacık hücre tümörleri geri kalan %5-%10’unu oluşturur. Pankreas kanserleri pankreas başında (olguların %70’i),bezin gövde (%20) ve kuyruk (%10) bölgelerine oranla iki kez daha sık görülür.
Sarılık dışındaki pankreas kanseriyle ilişkili ilk semptomlar sinsidir ve genellikle tanıdan önceki 2 ayı aşkın süredir bulunurlar. Ağrı ve kilo kaybı hastaların %75’inden fazlasında bulunur. Ağrı tipik olarak kemirici karakterde, viseral tiptedir, bazen epigastriyumda sırta doğru yayılır. Saptanmadan önce oldukça büyük boyutlara ulaşabileceğinden bezin gövde ya da kuyruk bölgelerinden kaynaklanan tümörlerde ağrı genellikle daha büyük bir sorundur. Öne doğru eğilmekle bir ölçüde hafiflemesi, ağrı için karakteristik bir özelliktir. Nadiren belirgin bir ağrı ortaya çıkar. Hastaların çoğunda kilo kaybı esas olarak iştahsızlığa bağlıdır, bununla beraber hastalığın ilk döneminde kilo kaybı bazı hastalıklarla ortaya çıkar.
Pankreas Kanseri Tedavisi
Bu hastalığın tek etkin tedavisi pankreatik tümörlerin cerrahi rezeksiyonla tamamen çıkarılmasıdır. Ne yazık ki böyle küratif operasyonlar pankreas kanseri olan hastaların yalnızca % – %15 ‘inde mümkündür, bunlar genellikle sarılığın ilk semptom olarak görüldüğü pankreas başı tümörü bulunan hastalardır. Pankreas kanserli hastalarda tam bir tedavi şansı yalnızca komple cerrahi rezeksiyon uygulanabilecek az sayıda hastayla sınırlı olmakla beraber, böyle operasyonları ardından 5 yıllık sağ kalım oranı sadece % 10’ dur.
Cerrahi operasyona gidemeyen pankreas kanseri olan hastalardaki ortalama sağ kalım süresi 6 aydır. Semptomların başlangıç tedavisi düzenlenir. Pankreas başı tümör bulunan yürüyebilir durumdaki hastalar için biliyer sistemin düzenlenmesine yönelik cerrahi girişim düşünülmelidir. Sarılık zaten mevcutsa, endoskopik veya peruktan yolla nonperatif biliyer dekompresyon uygulanabilir, transhepatik biliyer drenaj yapılabilir ya da cerrahi yolla biliyer by pass uygulanabilir.
Yaygın metastazları bulunan pakreas kanserli hastalarda uygulanan kemoterapi ümit kırıcı olmuştur. Gemsitabin ilerlemiş pankreas kanseri olan hastalarda yaşam kalitesi oranını arttırmıştır. Bununla beraber sağ kalım süreleri yalnızca ılımlı derecede düzelme göstermiştir. Deneysel tedavi buna razı olan, ayaktan izlenen hastalarda başlangıç tedavisi oluşturulmalıdır.
Tibbiyardim.com yazarı
Şahin Gül
Yorum Yok