SENKOP
Senkop, serebral kan akımını azalması nedeni ile geçici bilinç kaybıdır. Senkop postüral kollaps ve spontan düzelme ile karakterizedir. Bir uyarıcı olmaksızın aniden ortaya çıkar ya da değişik süreli öncül nedenler olabilir. Bunlar solukluk veya mankafalılık, gerçek olmayan vertigo, sıcaklık hissi, bulantı ve bazen görme bozukluğu öncesinde görme bulanıklığıdır.
Bir senkop atağın başlangıcında hasta hemen hemen daima oturur veya ayakta durur halde dikey durumdadır. Aritmi gibi kardiak bir etyoloji bu açıdan konu dışındadır. Hasta kendini kötü hissetme, baş dönmesi hissi, yerin ve çevredeki objelerin kayıyor gibi olması hissi ile soluklaşarak uyarılır. Ayrıca vücudunda görülen alanlarda benekleşme ve göz kararması görülebilir ve kulak çınlaması da olabilir. Bulantı ve kusma da bu semptomlara eklenebilir. Belirgin bir solukluk ve kül gibi bir yüz gelişir ve yaygın bir terleme ortaya çıkar.
Bilinç kaybının süre ve derinliği değişkendir. Bazen hasta çevresinden kısmen haberdar olur veya tam koma gelişebilir. Hasta bu durumda saniyeler ve dakikalar boyunca kalabilir.
Genellikle hasta kas atonisi içinde hareketsizdir fakat bazen bilinç kaybı olduktan sonra yüz ve ekstremite kaslarında birkaç bozulma görülebilir. Nabız zayıfça ele gelebilir veya tamamen kaybolur, kan basıncı düşüktür veya ölçülemez ve solunum tamamen yitik olabilir. Hasta horizontal pozisyona geçince yer çekimi beyne kan gitmesine artık engel olamaz. Nabız artar , yüze tekrar renk gelir solunum daha hızlı ve derin hale gelir ve bilinç geri döner. Genellikle bilinç süratle düzelir. Bazı hastalar ise fiziksel güçsüzlüğün erken farkında olabilir ve çabucak ayağa kalkarlar.
SENKOP NEDENLERİ
Geçici olarak serebral kan akımını azalması genellikle şu üç mekanizmadan biri ile oluşur: vasküler tonus ve kan volümündeki bozukluklar, aritmileri de içine alan kardiyovasküler hastalıklar veya serebrovasküler hastalıklardır.
Senkopta Hastaya Yaklaşım
Sık olarak senkop tanısı tartışmalıdır. Nedeni atak sırasında belirgin olabilir ve ataktan sonra hekim gördüğünde, eğer var ise pek az ipucu ile karşılaşabilir.
Senkop yaşayan bir hasta ile karşılaşıldığında hekim öncelikle acil tedaviyi gerektiren bir durum olur olmadığını ve bunun nedenlerini düşünmelidir. Bunlar içinde masif iç kanama, ağrısız da olabilen myokard infarktüsü ve kalp aritmileri sayılabilir.
SENKOP TEDAVİSİ
Senkop tedavisi doğrudan nedene yönelik olmalıdır. Önemli olan otonomik kontrolün bozukluğunun tedavisidir.
Senkop nedeni ne olursa olsun bazı önlemler alınmalıdır. Belirtileri hasta bilinç kaybı olduğunda yaralanmayı önleyecek tüm çabayı göstermelidir. Sık nöbeti olan olgular ya da uyarıcı belirtiler olmaksızın bayılan olgular aniden bilinç kaybı ile oluşacak yaralanmalara izin verebilecek durumlarda kaçınmalıdır.
Bilinç kaybı gelişen hastalar serebral kan akımını artıracak, travmadan koruyacak ve hava yolunu açık tutacak şekilde yatar duruma getirilmelidir.
Olanaklı olduğu anda hasta yan yatar ve başı aspirasyonu ve dilinin havayolunu kapamasını engelleyecek şekilde yana çevrilerek yatırılmalıdır. Boynu ve göğsü sıkıca saran giysiler gevşetilmelidir. Yüze soğuk su serpmek gibi periferik uyarımlar yararlı olabilir. Hastalara oral yoldan hiçbir şey verilmemelidir ve fizik yorgunluk hissi geçinceye kadar ayağa kaldırılmalıdır. Senkop hastalarına EKG monitorizasyonu yapılmalıdır.
TİBBİYARDİM.COM YAZARI
Şahin GÜL
Yorum Yok