Doğru bildiğimiz yanlışlarla insanlara hizmet ettiğimiz fikrindeyken aslında büyük hata yaptığımızı fark edemeyiz. İşte böyle zamanlarda bir uzmanın bilgilerine güvenmek en doğrusu olacaktır. Son yıllarda dikkat çekici boyuta ulaşan ve bahar aylarında insanların tetikte beklediği Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) için çeşitli önlemler alınıyor. Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) için seçilen bu tedbirlerin aslında pekte doğru olmadığı belirlendi.
Sağlık Bakanlığı Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Zati Vatansever, büyük şehirlerde keneye yönelik alınan tedbirlerin aslında yanlış uygulamalar olduğunu ifade etmiş. Keneler ve kenelerle bulaşan hastalıklar alanında uzmanlığı bulunan Vatansever, yanlış işlemlerin KKKA için önleyici olmadığını ve bu hastalıktan ölümlere varabilen sonuçların çıktığını belirti.
Ülkemizde özellikle Karadeniz Bölgesi civarında bulunan “Hyalomma marginatum” adlı kenelerin bu hastalığa neden olduğu belirtildi. Özellikle çiftliklerde, büyük baş hayvanlarda, yerden beslenen kuşlarda ve tavşan gibi küçük yabani hayvanlarda görülen bu keneler kırsal kesimdeki insanlara kolaylıkla bulaşabilmekte diyen Vatansever sözlerine şöyle devam etti:“Bu nedenle KKKA hastalığı kırsal alanlarda görülür, büyük ilçe veya şehirlerde görülmez. Kısacası bu hastalık köylerde yaşayan, tarlada çalışan insanların hastalığıdır. Ülkemize hastalık insanlara genellikle ya kenenin kan emmesi ya da hayvanlar üzerindeki kenelerin çıplak el ile koparıp ezilmesi sonucunda bulaşır.”
Kırsal kesimde yaşayan insanların tarla işlerini yaparken alabilecekleri etkili ve basit bir öneride bulunan Vatansever,pantolon paçalarını çoraplarının içine sokarak kenelerin cilde ulaşımını engelleyebileceklerini söyledi. Ayrıca şu önerilerde de bulundu:“Yine günlük aktiviteleri sırasında sık sık kene kontrolü yapmaları, eve dönüşte ise elbiselerini tamamen çıkarıp tam vücut muayenesi yapmaları, varsa tutunmuş keneleri zaman geçirmeden hemen çıkarmaları gerekir. Bunun yanında, özellikle hayvancılıklar uğraşan kişilerin hayvanları üzerindeki keneleri el ile temizleme alışkanlıklarından vazgeçmeleri çok önemlidir. Tüm bu basit işlemlerin uygulanması durumunda Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi hastalığı görünmez hale gelecektir.”
Kenelerin artan sayılarını azaltabilmek adına da doğru çözümlerin uygulanabileceğini söyleyen Vatansever;“Bunu yapmanın en kolay ve etkili yolu çiftlik hayvanlarının, özellikle de sığırların yaz boyunca düzenli aralıklarla et ve sütte kalıntı sorunu olmayan kene öldürücü ilaçlarla ilaçlanmasıdır. Böylece özellikle dişi kenelerin üreme imkanı ortadan kaldırılarak takip eden yıldaki kene sayısının azalması sağlanacaktır” dedi.
Bahar mevsimi yaklaştıkça artan vakalar göz önüne alınarak üst üste açıklamalar gelir ancak her zaman uzman ağızlardan gelmeyen açıklamalar yanlış yönlendirmelere neden olabilmekte diyen Vatansever;“Büyük şehirlerde hastalığı taşıyan kenelerle hiçbir ilgisi olmayan parklar ve yeşil alanlar ilaçlanmakta ve bu da ‘Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi hastalığına karşı mücadele’ olarak gösterilmekte. Oysa parklarda bulunanlar zaman zaman insanları da tutan kene köpek kenesi olup, yine belediyelerin personel ayırmak istemedikleri veteriner hizmetlerinin eksikliği nedeniyle ortaya çıkan kontrolsüz sokak köpeği popülasyonundan kaynaklanmaktadır.
Kişisel korunma önlemlerinin en önemlilerinden olan ‘paçaların çorap içine sokulması’ uygulaması ise istismar edilmektedir. Bu uygulamayı alaycı ifadelerle eleştirenlerin riskli bölgedeki herhangi bir tarlada birkaç saat geçirdikten sonra fikirlerinin ne olacağını çok merak ediyorum.” dedi.
Bazı uzmanların keneye karşın beç tavuğu yada keklik beslenmesini öneriyor ancak Vatansever, hastalığın sebebi olan bu kenelerin yerden beslenen kantlılarla yayıldığını belirtti.Vatansever,“Oysa ki bu tip yerden beslenen kanatlılar KKKA hastalığının taşıyıcısı olan Hyalomma marginatum’un yavrularının beslenmesi için ihtiyaç duyduğu konaklardır. Yani keklik ve beç tavuğu kene sayısını azaltmak bir yana artışına bile neden olabilir” dedi.
Kenenin varlığı hissedildiği anda kesinlikle uzman çıkarmalı, bilinçsizce çıkarılırsa ölür diye insanları korkutmanın da yersiz olduğunu belirten Vatansever;“Kenenin kimin tarafından çıkarıldığının önemi yoktur. Kenenin ne zaman çıkarıldığı önemlidir. Kene kan emdiği sürece daha fazla virüsü kana enjekte etmeye devam eder. Dolayısıyla olabildiğince erken çıkarılması önemlidir” dedi. Ayrıca çıkarma işleminde kenenin başının iç kısımda kalmasının pekte mühim olmadığını belirten Vatansever,“Bu ağaç kıymığı gibi değerlendirilip daha sonra çıkartılabilir” diyerek insanları rahatlattı.
Sevilay Gürsoy
Tibbiyardim.com Yazarı
Yorum Yok