Bel Soğukluğu, Gonore Nedir?
Neisseria Gonorrhoeae ( Bel Soğukluğu, Gonore )
Neisseria Gonorrhoeae halk arasında bilinen ismiyle bel soğukluğu ( gonore ) sadece insanda hastalık oluşturan ve cinsel temasla geçen bir infeksiyondur. Cinsel temastan sonra 2-10 gün arasında enfeksiyon belirtileri ortaya çıkar. Yenidoğanlar da doğum sırasında çocuğun,infekte anne vajeniyle teması sonucuda da infeksiyon oluşabilir.
Gonore Halk Sağlığına bildirilmesi zorunlu hastalıklar arasında geçer ve dünyada her yıl yaklaşık 70 Milyon yeni vaka ortaya çıkar. Çok sık karşılaşılan cinsel yolla bulaşan bir hastalıktır. Ülkemizde sıklığı yaklaşık %1.2’dir.
Normalde gonore dışarıdaki sıcaklıklar da yaşayamaz ve hemen ölür. Gonorre soğukta ve kuru ortamda hayatını sürdüremez. Bu yüzden bu bakteri ancak sıcak bir ortamdan diğer bir sıcak ortama geçiş şeklinde yaşamını sürdürür. Bu sıcak ve nemli ortamda cinsel ilişki sayesinde sağlanır ve gonorre bu ortamda bir insandan öteki insana aktarılır.
Gonore’nin tek bulunduğu konak insandır sadece insanda hastalık yapar. Gonore Üretral ve vajina yüzeylerine hücre zarında bulunan pili denilen çok küçük askıcıklarla tutunurlar. Bu pilliler aynı, bir zamanlar vardı belki hatırlarsınız attığınızda duvara yapışan toplar gibi, yapışkan bir sisteme sahiptirler ve bu pilliler sayesinde gonore mukozaya tutunur.
Normalde erkeklerde ve bayanlarda işeme denilen fiziksel bir koruma metodu mevcuttur. İşeme sayesinde normalde bakteriler üretra’dan ( idrar yolu ) atılırlar ancak bu sinsi bakteri üretraya öylesine sıkı tutunur ki bu güçlü idrar akımına rağmen bakteri vücuttan tam olarak atılamaz. Bakteri üretra ( idrar yollarından ) başlayarak yayılma eğilimi gösterir.
Erkeklerde önce prostit sonra epididimit yapabilir. Gonoreye ikincil olarak clamdiya enfeksiyonu (bir bakteri ) gelişebilir. Bu yüzden tedavisiz olgularda, clamidya enfeksiyonu ve epididimitin ( testis kanallarının iltihabı ) bir sonucu olarak idrar yolu darlığına ( üriner yol obstrüksiyonuna) sebep olup KISIRLIĞA SEBEP OLABİLİR. Kadınlarda enfeksiyon önce rahim ağzına yerleşir, burada tırmanarak yukarı çıkan enfeksiyon yumurta tüpleri ( tubalarda ) yapışıklı, nedbeleşmeye sebep olup KISIRLIĞA ve DIŞ GEBELİĞE sebep olabilir.
Bel Soğukluğu ( Gonore ) Nasıl Anlaşılır?
Gonore’ye yakalanan Erkeklerde:
1-) Dizüri ( Ağrılı işeme, penis ucunda yanma tarzında ağrı bulunur. Hasta idrar sırasında ve sonrasında penis ucunda ağrı hisseder. )
2-) Penis ucundan gelen sarı-yeşil tarzda akıntı. ( Özellikle tipik bir anemnez vardır hasta külotunda sıvı gördüğünü tarifler, ilk birkaç gün rengi açık olan sıvının daha sonra rengi sarı-yeşil renge döner )
3-) Kasıklarda şişlik ( Gonore’nin lenf nodlarına ulaşması ile kasıklarda şişlik meydana gelir )
4-) Ele gelen penis kökünde olan şişlik ( Prostit, gonorenin prostata ulaştığının göstergesidir )
5-) Testislerin kanallarının şişmesi ( İnfeksiyonun testis kanallarını tutuğunu düşündürür, epididimit göstergesi )
6-) Septik Artrit ( Enfeksiyona bağlı eklem tutulumu /ağrıları )
Bazı erkeklerde enfeksiyon asemptomatik ( belirtisiz ) olarak kişide yerleşir ve bu kişiler gonore taşıyıcısı olurlar. Bu insanlar gonoreyi farkında olmadan partnerlerine bulaştırabilirler
Gonore’ye Yakalanan Kadınlarda:
Kadınlarda gonore %70 asemptomatik gelişir ( belirtisiz ) ve kadınlarda gonore taşıyıcılığı yüksektir ( Yaklaşık %30 ). Kadınlarda enfeksiyon sıklıkla rahim ağzına yerleşir. Gonore’nin kadınlarda ki belirtisi şunlardır:
1-) Vaginal akıntı ( Sarı-yeşil renkte )
2-) Dizüri ( idrar sırasında yanma )
3-) Adet dönemi dışında kanama gelmesi.
4-) Septik Artrit ( Enfeksiyona Bağlı eklem tutulumu / ağrısı )
Gonore’nin Tanısı Nasıldır?
Erkekte penis ucundan alınan akıntı örneğinde neisseria diplokoklarının görülmesi tanı için yeterlidir. Yani erkekte tanı için penis ucundan alınan akıntı örneği yeterlidir, ucuz ve güvenilir bir tanı yöntemidir.
Kadınlarda ise rahim ağzı ve idrar yolu çıkışından örnek alınarak bakılmaktadır. Gonore tanısında kan testinin kullanışlı olmadığı için yeri yoktur.
Gonore’nin Tedavisi Nasıldır?
Gonore’nin tedavisi seftriaksonlarla yapılır. Penisilinlere alerjisi olan insanlarda spektomisin ve siprofloksasinde kullanılabilir. Aynı zamanda başka bir tedavi yöntemi de komplike ( gonoreye ek olarak clamidya enfeksiyonu da var ise ) olmuş vakalarda 1 Gr azitroromisin ve doksisiklin kombine edilerek 1 hafta süresince kullanılır. Lütfen hertürlü ilaç kullanımınız için doktorunuza danışınız. Dozların ayarlanması ve tedavi süreci için lütfen doktora gitmeye çekinmeyiniz. İlaç kullanımından bir hafta sonra tekrar sürüntü örneği alınıp gonokokların hala olup olmadığı konusunda bilgi sahibi olunur.
Gonore’den Korunmak İçin Neler Yapmalıyız ?
Belsoğukluğu’nun önlenmesinde
1-) Prezervatif kullanmak
2-) Şüpheli cinsel ilişkilerden sakınmak
3-) Multi ( çoğul ) partnerdense, tek eşliliği tercih etmek
4-) Gonore’ye yakalanan bireylerin ilişkide bulunduğu kişilerde mutlaka doktor kontrolünde geçmelidir.
Mutlu Ve Sağlıklı Günler Dileğiyle…
Stj. Dr. Ahmet Bahadır UÇAR
2011 Tüm Hakları Saklıdır. Yazı yazarın izni olmadan hiç bir makalede,dergide sitede yayımlanamaz…
Yorum Yok