Çene Eklemi Rahatsızlıkları
ÇENE EKLEMİ RAHATSIZLIKLARI
Temporamandibular Eklem Rahatsızlılar ( Çene Eklemi Rahatsızlığı )
Toplumda çene ve çiğneme kaslarında ağrı ve ağız hareketlerinin bozukluğunun görülmesi sık bir problemdir. Çene hareket ettirildiğinde çeneden ses duyulması %30-75 arasında görülür. Bu hastaların ancak %8-10’unda çene ekleminin ( temporamandibular eklem ) yapısında bir bozulma vardır. Yani çeneden sesin duyulması yada ağrının hissedilmesi, eklemin yapısının bozulduğu tanısını koymak için yeterli değildir.
Çene Eklem Rahatsızlığının bilinen nedenleri nelerdir?
1-) Diş sıkma ve geceleri diş gıcırdatma ( Bruksizm )
2-) Çeneyi sadece tek taraflı olarak çalıştırma ( Bir tarafı kullanarak çiğneme )
3-) Çeneyi aşırı zorlayıcı konumda uzun süre tutma
4-) Çenenin tam kapanmasını engelleyen diş bozuklukları.
5-) Travmalar ( Trafik Kazaları, Yüze yandan alınan darbeler… )
6-) Doğumsal Anomaliler
7-) Sistemik Eklem Hastalıkları
😎 Aşırı stresli işlerde çalışmak ve psikolojik durum.
9-) Kas zayıflığı hastalıkları ( Multipl Skleroz Hastalığı, M. Gravis … )
10-) Uzun süre tek taraflı sakız çiğneme, kalem ısırma, tırnak yeme gibi çenede oluşan tekrarlayan travmalara neden olan parafonksiyonel alışkanlıklar.
11-) Aşırı eklem gevşekliği ( laksitesi ).
Aşırı Eklem Gevşekliği Nedir? ile ilgili yazı için tıklayınız…
Çene Eklem Rahatsızlığının belirtileri nelerdir?
Hastalar genellikle eklem çevresinde ağrı, hareket bozukluğu ve klik sesi ( çene hareket ettiğinde oluşan bir ses) ile başvururlar. Aynı zamanda başvuran hastalarda sürekli ağrıya bağlı olarak uyku düzeninde bozulma, depresyon ve düşük enerjide görülebilir.
Çene eklemi rahatsızlığı kişinin sosyal hayatını ve insanlarla olan etkileşiminide etkiler. Bu yüzden çözülmesi gereken önemli bir hastalıktır.
Çene Eklem Rahatsızlığında ( Temporamandibular Eklem Rahatsızlığında ) Tedavi Nasıldır?
Hastaların %50’sinde belirtiler 2-4 hafta süresi içerisinde kaybolmaktadır. Hastanın belirtileri yeni başlamış ise sadece izlem yeterlidir. Bura da önemli olan nokta hastaya hastalık hakkında bilgilendirmenin yapılması ve kendisini nasıl koruyacağı hakkında bilgi verilmesidir.
Tedavinin Amaçları:
1-) Ağrıyı azaltmak için analjezikler.
2-) Eğer şekil ve yapısal olarak çenedeki yük dağılımı bozulmuşsa bu yapıyı düzeltmek.
3-) Hastalığın kanser gibi ilerleyici, kötü bir hastalık olmadığı konusunda hasta bilgilendirilmeli.
4-) Hastaya eğer varsa bir maket üzerinden bilgilendirilme yapılabilir ( Ancak ülkemiz koşullarında bu uygulama önümüzdeki 10 yıl için uzak bir ihtimal gibi görünüyor ).
Hastanın Dikkat Etmesi Gereken Hususlar:
1-) Tırnak yeme, tek taraflı sakız çiğneme, kalem ısırma gibi parafonksiyonel hareketlerin terk edilmesi.
2-) Hastaların dinlenme pozisyonunda sırt üstü uzanmaları sağlanmalı, çünkü bu pozisyonda çene kendiliğinden ( pasif ) hareketle aşağıya düşer ve dişlerin birbirine teması azalır.
3-) Dudakların bitişik, dişlerin ise birbirinden ayrı tutulmasına özel gösterilmeli
4-) Kafein gibi kasların kasılmasına neden olan maddelerin alımı sınırlandırılmalı. Aşırı kafein alımının önüne geçilmeli özellikle yatmadan önce hasta kafeinli içeceklerden ( kahve, çay, kola ) uzak durmalıdır.
5-) Eklemin aşırı kullanımının önüne geçilmesi ve eklemi zorlayan hareketlerden kaçınılması.
Medikal Tedavi ( İlaçla Tedavi ) :
Öncelikle belirtmem gerekir ki yukarıdaki hastanın dikkat etmesi gereken hususları uygulamaması durumunda sadece medikal tedaviyle başarı elde etme şansı düşüktür. Yukarıda ki önlemlerin uygulanması halinde medikal tedavi yüksek oranda başarı göstermektedir.
1-) Non-Streoid Antiinfilamatuvar ilaçlar
2-) Kortikosteroidler
3-) Kas gevşeticiler
4-) Gerekli durumda anti-depresyon tedavisi eklenebilir
5-) Eklem arasına injekte edilebilen, özel ilaçlar ( Hyaluran )
Yasal Uyarı !!! Lütfen bütün ilaçlarınızı doktor kontrolünde kullanınız.
Tetik Nokta Enjeksiyonu:
Çene’de oluşan kas gerginliği nedeniyle oluşan ağrıda kullanılır. Ufak kaslara 1-2ml kadar lokal anestezi verilir. Çok fazla sayıda uygulanması İNATÇI KAS SPAZMLARINA NEDEN OLUR bu yüzden sürekli uygulanmamalıdır.
Rotasyon Egzersizleri:
1-) Hasta diliyle damağın arkasına değdirmeye çalışır bu pozisyonda dilimi ayırmadan ağzını açar.
2-) Hasta ağzını açarken yumruğu ile çenesini geriye ve aşağı doğru iter bu şekilde hareketi birkaç kez tekarlanır.
Geceleri dişlerini gıcırdatan ( bruksizm ) hastaları splint tedavisi denilen dişlerin arasına yerleştirilen bir aparat kullanabilir. Bu şekilde dişlerin birbirine sürtünmesiyle ve sürekli çene ekleminin rende tarzındaki hasarının önüne geçilebilir.
Çene Eklemi Rahatsızlıklarında Cerrahi’nin yeri nedir ?
Mutlaka en az 6 ay süreyle eldeki bütün tedavi yöntemleri denenmeli. Egzersizlere uyulmalıdır. Ancak sonuç alınamayan çok zor hasta gurubunda cerrahi girişim düşünülebilir.
Mutlu Ve Sağlıklı Günler Dileğiyle…
Stj. Dr. Ahmet Bahadır UÇAR
2011 Tüm Hakları Saklıdır. Yazı yazarın izni olmadan hiç bir makalede,dergide sitede yayımlanamaz…
abi sagollasın bendede aynı sorun var makalen valla bana ilaç gibi geldi.